Co to jest Provera i jak działa?

Provera to lek hormonalny zawierający medroksyprogesteron, syntetyczny odpowiednik progesteronu. Jego głównym zadaniem jest regulowanie cyklu miesiączkowego, hamowanie nieprawidłowych krwawień oraz leczenie schorzeń zależnych od działania estrogenów. Jest stosowany zarówno w zaburzeniach hormonalnych, jak i w terapiach wspomagających.

Substancja czynna i mechanizm działania

Substancją czynną w leku Provera jest octan medroksyprogesteronu (MPA), syntetyczna pochodna progesteronu. Działa on poprzez modulowanie receptorów progesteronowych w organizmie, co wpływa na błonę śluzową macicy (endometrium), hamując jej nadmierny rozrost. Mechanizm działania MPA polega także na supresji wydzielania gonadotropin przysadkowych, co skutkuje zahamowaniem owulacji i zmniejszeniem poziomu estrogenów w organizmie.

Właściwości progestagenne i wpływ na owulację

Medroksyprogesteron wykazuje działanie progestagenne, co oznacza, że jego funkcja jest zbliżona do naturalnie występującego progesteronu. Wpływa na endometrium w sposób przeciwdziałający jego nadmiernemu rozrostowi, co jest istotne w leczeniu endometriozy oraz zapobieganiu przerostowi błony śluzowej macicy. Ponadto, hamuje owulację i obniża poziom estrogenów, co jest wykorzystywane w leczeniu zaburzeń cyklu i innych schorzeń o podłożu hormonalnym.

Wskazania do stosowania Provera

Provera jest stosowana w leczeniu różnych schorzeń ginekologicznych i hormonalnych. Lek może być używany w terapii problemów związanych z nieregularnym cyklem miesiączkowym, endometriozą oraz jako profilaktyka rozrostu endometrium u kobiet stosujących estrogenową terapię zastępczą.

Wtórny brak miesiączki

Wtórny brak miesiączki to stan, w którym miesiączka zanika na okres dłuższy niż trzy miesiące u kobiety wcześniej miesiączkującej. Może być wynikiem zaburzeń hormonalnych, stresu, wysiłku fizycznego lub problemów zdrowotnych. Provera pomaga przywrócić regularne krwawienia, stymulując endometrium i naśladując naturalny cykl hormonalny.

Czynnościowe bezowulacyjne krwawienia z macicy

Bezowulacyjne krwawienia z macicy wynikają z braku owulacji i niestabilności hormonalnej, co powoduje nieregularne, często obfite krwawienia. Provera wpływa na błonę śluzową macicy, redukując nadmierne krwawienia i przywracając regularność cyklu poprzez stabilizację poziomu hormonów.

Endometrioza łagodna do umiarkowanej

Endometrioza to schorzenie, w którym tkanka endometrium rozwija się poza jamą macicy, powodując bóle i nieprawidłowe krwawienia. Provera zmniejsza aktywność tej tkanki, hamuje jej proliferację i obniża poziom estrogenów, co skutkuje złagodzeniem objawów choroby, takich jak ból miednicy i zaburzenia cyklu.

Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium

U kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ) z estrogenami istnieje ryzyko rozrostu endometrium, co może prowadzić do poważniejszych schorzeń, w tym zmian nowotworowych. Dodatek progestagenu, takiego jak medroksyprogesteron, zmniejsza to ryzyko, utrzymując równowagę hormonalną i chroniąc błonę śluzową macicy przed nadmiernym rozrostem.

Jak stosować Provera?

Sposób stosowania Provera zależy od wskazania, wieku pacjentki i jej ogólnego stanu zdrowia. Dawkowanie zawsze powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb i zaleceń lekarza.

Zalecane dawkowanie w zależności od wskazania

• Wtórny brak miesiączki: zwykle 5–10 mg dziennie przez 5–10 dni.
• Krwawienia czynnościowe: 5–10 mg dziennie przez 5–10 dni w drugiej fazie cyklu.
• Endometrioza: 10 mg trzy razy dziennie przez 3 miesiące lub według zaleceń lekarza.
• Profilaktyka rozrostu endometrium: 2,5–10 mg dziennie przez 12–14 dni cyklu w ramach HTZ.

Czas trwania terapii i oczekiwane efekty

Leczenie Provera może trwać od kilku dni do kilku miesięcy, w zależności od wskazania. Pełne efekty leczenia mogą pojawić się stopniowo, zwłaszcza w terapii endometriozy czy profilaktyki rozrostu endometrium.

Zalecenia dotyczące przyjmowania leku

Lek należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, najlepiej o tej samej porze dnia. Nie powinno się przerywać leczenia bez konsultacji, ponieważ może to wpłynąć na skuteczność terapii i spowodować nawrót objawów.

Kiedy nie stosować Provera?

Istnieją sytuacje, w których stosowanie Provera jest przeciwwskazane lub wymaga szczególnej ostrożności.

Przeciwwskazania zdrowotne

• Ciąża i podejrzenie ciąży
• Choroby zakrzepowo-zatorowe
• Ciężkie schorzenia wątroby
• Niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych
• Rak piersi lub podejrzenie nowotworów hormonozależnych

Interakcje z innymi lekami

Medroksyprogesteron może wchodzić w interakcje z lekami przyspieszającymi jego metabolizm, takimi jak ryfampicyna czy karbamazepina. Może także wpływać na skuteczność doustnych antykoagulantów i innych leków hormonalnych.

Środki ostrożności i możliwe ryzyko

Podczas stosowania Provera mogą pojawić się zmiany nastroju, bóle głowy, zatrzymywanie wody w organizmie oraz wzrost ryzyka zakrzepicy. W razie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Możliwe skutki uboczne stosowania Provera

Najczęstsze działania niepożądane

• Bóle głowy
• Zatrzymanie płynów i obrzęki
• Wahania nastroju
• Zmiany w cyklu miesiączkowym

Rzadkie, ale poważne skutki uboczne

• Zakrzepy krwi i zatorowość płucna
• Nadciśnienie tętnicze
• Zaburzenia czynności wątroby

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Jeśli pojawi się nagły ból w klatce piersiowej, silny ból głowy, problemy z widzeniem czy obrzęki kończyn, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem, ponieważ mogą to być objawy poważnych powikłań.

Cena i dostępność Provera

Czy lek jest refundowany?

W Polsce Provera może podlegać refundacji w określonych przypadkach medycznych, co warto sprawdzić w aptece lub u lekarza.

Gdzie kupić i w jakich dawkach występuje?

Lek można kupić w aptece na receptę. Dostępne dawki to 5 mg, 10 mg i 100 mg, w zależności od wskazania.

Inne preparaty zawierające medroksyprogesteron

Porównanie dostępnych leków

Inne leki zawierające medroksyprogesteron to np. Depo-Provera (stosowana w antykoncepcji) i jego inne formy iniekcyjne.

Różnice w dawkowaniu i wskazaniach

Depo-Provera stosowana jest w iniekcji domięśniowej co 12 tygodni i służy głównie jako środek antykoncepcyjny, podczas gdy Provera jest przyjmowana doustnie w celach leczniczych.