Gardasil 9

Czym jest Gardasil 9 i na co jest stosowany?

Gardasil 9 to nowoczesna szczepionka stosowana w profilaktyce zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Chroni przed dziewięcioma typami wirusa HPV, które są główną przyczyną raka szyjki macicy, a także innych nowotworów i zmian przedrakowych. Szczepionka jest zalecana zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn, ponieważ HPV może powodować także raka odbytu, krtani oraz brodawki narządów płciowych.

Oprócz wysokiej skuteczności w zapobieganiu infekcjom Gardasil 9 pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju poważnych powikłań zdrowotnych. Szczepionka jest podawana w ramach profilaktyki, co oznacza, że najlepiej działa wtedy, gdy osoba zaszczepiona nie miała jeszcze kontaktu z wirusem. Jest szczególnie rekomendowana dla młodzieży przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, ale może być również stosowana u dorosłych.

Skład i działanie Gardasil 9

Jakie substancje czynne zawiera Gardasil 9?

Gardasil 9 zawiera oczyszczone białka wirusopodobne (VLP) pochodzące z dziewięciu typów wirusa HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58. Nie zawiera żywego wirusa, co oznacza, że nie może wywołać zakażenia HPV. Białka te stymulują układ odpornościowy do produkcji przeciwciał, które chronią organizm przed zakażeniem.

Oprócz substancji czynnych szczepionka zawiera także adiuwant – wodorotlenek glinu, który wzmacnia odpowiedź immunologiczną. Pozostałe składniki obejmują substancje stabilizujące i konserwujące, które zapewniają skuteczność i bezpieczeństwo preparatu.

Jak działa szczepionka Gardasil 9?

Działanie Gardasil 9 polega na pobudzeniu układu odpornościowego do rozpoznawania białek HPV i wytwarzania trwałej ochrony przed wirusem. Po podaniu szczepionki organizm uczy się identyfikować wirusa i neutralizować go w momencie potencjalnego kontaktu.

Oprócz ochrony przed nowotworami Gardasil 9 zabezpiecza także przed brodawkami narządów płciowych, które są wynikiem zakażenia HPV typu 6 i 11. Badania potwierdzają, że szczepienie znacząco redukuje ryzyko zakażenia oraz zmniejsza liczbę przypadków nowotworów wywołanych przez HPV.

Dawkowanie i sposób podawania Gardasil 9

Zalecane schematy szczepień dla różnych grup wiekowych

Gardasil 9 jest podawany w dwóch lub trzech dawkach, w zależności od wieku pacjenta:

Osoby w wieku 9-14 lat: zalecane są dwie dawki podawane w odstępie co najmniej 6 miesięcy.
Osoby powyżej 15. roku życia: wymagany jest pełny schemat szczepień, który składa się z trzech dawek podawanych według harmonogramu 0, 2 i 6 miesięcy.

Pełny cykl szczepień jest niezbędny do uzyskania maksymalnej ochrony. W przypadku przerwania harmonogramu szczepień lekarz może dostosować odstęp między dawkami.

Jak prawidłowo podać szczepionkę?

Szczepionka Gardasil 9 jest podawana domięśniowo, najczęściej w mięsień naramienny. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń dotyczących przechowywania i podawania preparatu, aby zapewnić jego skuteczność.

Podczas podawania szczepionki pacjent powinien pozostawać w pozycji siedzącej lub leżącej, aby zapobiec omdleniom, które czasem występują po iniekcji. Po szczepieniu zaleca się obserwację pacjenta przez co najmniej 15 minut, aby wykryć ewentualne reakcje alergiczne.

Kiedy nie należy stosować Gardasil 9?

Przeciwwskazania do szczepienia

Szczepionka Gardasil 9 nie powinna być stosowana u osób, które:

mają nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki,
doświadczyły ciężkiej reakcji alergicznej po poprzedniej dawce,
cierpią na poważne zaburzenia odporności (np. po przeszczepach narządów).

W przypadku wątpliwości lekarz może ocenić ryzyko i zalecić odpowiednie środki ostrożności.

Czy można szczepić podczas infekcji lub gorączki?

Jeśli pacjent ma ostrą infekcję z wysoką gorączką, szczepienie powinno zostać odroczone. Łagodne zakażenia, takie jak przeziębienie, zwykle nie stanowią przeciwwskazania, ale warto skonsultować się z lekarzem przed podaniem szczepionki.

Możliwe działania niepożądane Gardasil 9

Najczęstsze skutki uboczne

Po szczepieniu mogą wystąpić łagodne i przejściowe skutki uboczne, takie jak:

ból, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
bóle głowy,
zmęczenie,
gorączka.

Te objawy są krótkotrwałe i ustępują samoistnie w ciągu kilku dni.

Rzadkie i poważne działania niepożądane

Rzadko mogą wystąpić poważniejsze reakcje, takie jak:

reakcje alergiczne (wysypka, obrzęk, trudności w oddychaniu),
omdlenia po podaniu szczepionki,
bóle stawów lub mięśni.

Jeśli pojawią się niepokojące objawy, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Czy Gardasil 9 jest refundowany?

Aktualna cena i dostępność szczepionki

Cena Gardasil 9 może się różnić w zależności od apteki i punktu szczepień. Średni koszt jednej dawki to kilkaset złotych. Szczepionka jest dostępna na receptę, a jej dostępność zależy od dystrybucji w danym regionie.

Warunki refundacji

W niektórych krajach szczepienie przeciw HPV jest częściowo lub w pełni refundowane dla określonych grup wiekowych, np. młodzieży w ramach programów zdrowotnych. Warto sprawdzić aktualne zasady refundacji u lekarza lub w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Czy można łączyć Gardasil 9 z innymi szczepionkami?

Gardasil 9 może być podawany jednocześnie z innymi szczepionkami, np. przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B lub meningokokom. Ważne jest jednak stosowanie oddzielnych miejsc iniekcji i przestrzeganie zaleceń lekarza.

Jak Gardasil 9 wypada na tle innych szczepionek przeciw HPV?

Inne dostępne szczepionki przeciw wirusowi HPV

Oprócz Gardasil 9 dostępne są inne preparaty:

Cervarix – chroni przed HPV 16 i 18,
Gardasil (4-walentny) – zabezpiecza przed HPV 6, 11, 16 i 18.

Porównanie Gardasil 9 do innych preparatów

Gardasil 9 zapewnia najszerszy zakres ochrony, obejmując dziewięć typów HPV, w porównaniu do starszych szczepionek, które chronią przed mniejszą liczbą wariantów wirusa.