Cervarix

Co to jest Cervarix i jak działa?

Cervarix to szczepionka stosowana w profilaktyce zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który jest główną przyczyną raka szyjki macicy. Działa poprzez pobudzenie układu odpornościowego do wytwarzania przeciwciał przeciwko wirusowi HPV, chroniąc organizm przed zakażeniem. Szczepionka jest szczególnie skuteczna wobec dwóch najbardziej onkogennych typów wirusa – HPV 16 i HPV 18.

Mechanizm działania szczepionki

Cervarix zawiera białka wirusowe (antygeny), które naśladują naturalny wirus, lecz nie wywołują zakażenia. Po podaniu szczepionki organizm rozpoznaje te białka jako zagrożenie i zaczyna produkować przeciwciała, które w przyszłości mogą neutralizować prawdziwego wirusa HPV. Dzięki temu, gdy osoba zaszczepiona zetknie się z wirusem, jej organizm jest już przygotowany do skutecznej obrony.

Przed jakimi chorobami chroni Cervarix?

Głównym celem szczepionki Cervarix jest ochrona przed nowotworami wywołanymi przez HPV 16 i HPV 18, w tym przed:

rakiem szyjki macicy,
nowotworami pochwy i sromu,
zmianami przedrakowymi w obrębie narządów płciowych.

Choć Cervarix nie chroni przed wszystkimi typami HPV, to znacząco zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów związanych z tym wirusem.

Skład i postać farmaceutyczna

Cervarix to szczepionka inaktywowanym, co oznacza, że nie zawiera żywego wirusa i nie może powodować zakażenia HPV. Jest dostępna w formie płynnej zawiesiny do wstrzykiwań.

Substancje czynne i pomocnicze

Szczepionka zawiera:

białka wirusa HPV 16 i HPV 18 w postaci rekombinowanych antygenów,
adiuwant AS04 wzmacniający odpowiedź immunologiczną,
substancje pomocnicze, takie jak chlorek sodu czy woda do wstrzykiwań.

Zastosowanie adiuwantu AS04 sprawia, że odpowiedź immunologiczna na szczepionkę jest silniejsza i długotrwała.

Forma podania i dawkowanie

Cervarix jest dostępny w postaci zawiesiny do wstrzykiwań w ampułko-strzykawkach. Podawana jest domięśniowo, zwykle w ramię. Pełny schemat szczepienia obejmuje dwie lub trzy dawki, w zależności od wieku pacjenta.

Wskazania do stosowania Cervarix

Szczepionka jest zalecana przede wszystkim młodym dziewczętom i kobietom, aby zapobiec zakażeniu wirusem HPV jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej.

Kto powinien się zaszczepić?

Szczepionka jest przeznaczona głównie dla:

dziewcząt i młodych kobiet w wieku od 9 do 25 lat,
osób, które nie miały jeszcze kontaktu z wirusem HPV,
kobiet, które chcą zwiększyć swoją odporność na HPV, mimo że miały już styczność z niektórymi typami wirusa.

Choć Cervarix nie leczy istniejących zakażeń HPV, może nadal przynosić pewne korzyści u osób już zakażonych, chroniąc je przed innymi onkogennymi szczepami wirusa.

Zalecenia dotyczące wieku i schematu szczepienia

Dzieci i młodzież do 14. roku życia – wystarczą dwie dawki podawane w odstępie 6 miesięcy.
Osoby powyżej 15. roku życia – konieczne są trzy dawki według schematu 0-1-6 miesięcy.

Najlepiej jest podać szczepionkę przed podjęciem aktywności seksualnej, gdyż wówczas zapewnia największą skuteczność.

Przeciwwskazania – kiedy nie stosować Cervarix?

Podobnie jak każda szczepionka, Cervarix nie jest wskazana we wszystkich przypadkach. Przed szczepieniem warto skonsultować się z lekarzem.

Nadwrażliwość i inne przeciwwskazania

Główne przeciwwskazania do szczepienia to:

nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki,
silne reakcje alergiczne po wcześniejszych dawkach,
ostre infekcje i stany gorączkowe – w takim przypadku szczepienie należy odroczyć do momentu wyzdrowienia.

Czy infekcja HPV jest przeciwwskazaniem?

Obecność zakażenia HPV nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do szczepienia. Choć szczepionka nie leczy aktywnego zakażenia, może nadal zapewnić ochronę przed innymi typami wirusa, dlatego warto rozważyć jej zastosowanie nawet po zakażeniu.

Jak prawidłowo stosować szczepionkę Cervarix?

Szczepionkę podaje się wyłącznie drogą domięśniową.

Miejsce i sposób podania

Cervarix wstrzykuje się w mięsień ramienia (najczęściej mięsień naramienny). Nie należy podawać jej dożylnie ani podskórnie.

Schemat dawkowania w różnych grupach wiekowych

9-14 lat – dwie dawki w odstępie 6 miesięcy.
15 lat i więcej – trzy dawki według schematu 0-1-6 miesięcy.

Możliwe działania niepożądane

Cervarix jest dobrze tolerowaną szczepionką, jednak jak każdy lek może powodować skutki uboczne.

Najczęściej występujące skutki uboczne

ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
ból głowy,
zmęczenie i osłabienie,
łagodne objawy grypopodobne.

Rzadkie, ale poważne reakcje

W wyjątkowych przypadkach mogą wystąpić:

reakcje alergiczne (w tym anafilaksja),
omdlenia po szczepieniu,
bóle stawów lub mięśni.

Jeśli po szczepieniu wystąpią niepokojące objawy, warto natychmiast skonsultować się z lekarzem.

Refundacja i cena Cervarix

Kto może otrzymać szczepionkę bezpłatnie?

W niektórych krajach Cervarix jest refundowany dla określonych grup wiekowych, często dla dziewcząt w wieku 9-14 lat.

Koszt szczepienia na rynku prywatnym

Cena pojedynczej dawki Cervarix wynosi około 300-400 zł. Pełne szczepienie (trzy dawki) może kosztować około 900-1200 zł.

Porównanie Cervarix z innymi szczepionkami przeciw HPV

Cervarix a Gardasil – kluczowe różnice

Cervarix chroni przed HPV 16 i 18, a Gardasil dodatkowo przed HPV 6 i 11, odpowiedzialnymi za kłykciny kończyste.
Cervarix wykazuje silniejszą odpowiedź immunologiczną u kobiet.

Która szczepionka jest najlepsza dla Ciebie?

Wybór zależy od oczekiwanej ochrony. Jeśli priorytetem jest ochrona przed rakiem szyjki macicy, Cervarix jest dobrym wyborem. Jeśli dodatkowo chcesz uniknąć brodawek narządów płciowych, warto rozważyć Gardasil.