Czy olej z pestek winogron jest zdrowy i kiedy warto go stosować

Obok oleju lnianego czy oliwy z oliwek coraz częściej na naszych półkach gości olej z pestek winogron. Subtelnie orzechowy w smaku, lekki i uniwersalny, zyskuje opinię zdrowego dodatku, który może służyć zarówno zdrowiu, jak i urodzie. Ale czy rzeczywiście warto włączyć go do codziennej diety? Dla zabieganych — krótka odpowiedź brzmi: tak, o ile wybierzesz dobrą jakość i stosujesz z umiarem. Olej z pestek winogron zawiera bowiem korzystne kwasy tłuszczowe i antyoksydanty, choć jego rzeczywiste właściwości prozdrowotne zależą od formy, w jakiej go spożywasz i przechowujesz.

Czy olej z pestek winogron jest zdrowy? – Krótka odpowiedź dla zabieganych

Olej z pestek winogron może być zdrowym uzupełnieniem diety, jednak wyłącznie wtedy, gdy wybierzesz olej nierafinowany, tłoczony na zimno. Zawiera kwasy tłuszczowe, witaminę E i antyoksydanty, które wspierają serce, skórę i odporność. Jest lekki, ma wysoką temperaturę dymienia i pasuje do wielu dań. Jednak nadmierne spożycie lub wybór oleju rafinowanego może nie przynieść oczekiwanych korzyści. Najlepiej traktować go jako dodatek, nie filar diety.

Czym jest olej z pestek winogron?

Olej z pestek winogron to tłuszcz roślinny, który pozyskuje się z nasion winogron — najczęściej będących produktem ubocznym produkcji wina. Ten lekki i delikatny olej ceni się za neutralny smak oraz wszechstronność — nadaje się zarówno do kuchni, jak i pielęgnacji ciała. Jego skład przewyższa wiele tradycyjnych olejów pod względem zawartości kwasu linolowego (omega-6), co, mimo licznych zalet, rodzi również ważne pytania dotyczące równowagi kwasów tłuszczowych w diecie.

Jak powstaje olej z pestek winogron?

Produkcja oleju z pestek winogron zaczyna się od wyciśnięcia tłuszczu z maleńkich, twardych nasion, które pozostają po tłoczeniu soku winogronowego lub wina. Istnieją dwa główne sposoby uzyskiwania oleju:

Tłoczenie na zimno (nierafinowany olej) — proces bez podgrzewania, który zachowuje maksimum wartości odżywczych i naturalny smak.
Ekstrakcja rozpuszczalnikami i rafinacja — częstsza metoda przemysłowa, łatwiejsza i tańsza, która usuwa część składników bioaktywnych.

Naturalnie, olej tłoczony na zimno uchodzi za bardziej wartościowy, szczególnie dla osób dbających o zdrowie.

Rafinowany vs nierafinowany – jaka jest różnica?

Rafinowany olej z pestek winogron jest poddawany obróbce chemicznej i cieplnej, co zwiększa jego trwałość i odporność na wysokie temperatury. Ma bardziej neutralny smak i kolor, ale tracą się podczas tego procesu naturalne przeciwutleniacze, witaminy i fitoskładniki.

Z kolei nierafinowany olej zachowuje większość bioaktywnych związków, choć jest mniej odporny na obróbkę cieplną i trzeba go przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu. Dla celów zdrowotnych warto więc wybierać właśnie ten rodzaj oleju.

Wartości odżywcze oleju z pestek winogron

Olej z pestek winogron ma interesujący profil odżywczy, który przyciąga uwagę osób szukających alternatywy dla bardziej tradycyjnych tłuszczów roślinnych. Szczególnie cenną cechą tego oleju jest wysoka zawartość kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, w tym kwasu linolowego, oraz obecność antyoksydantów.

Jakie witaminy i kwasy tłuszczowe zawiera?

W składzie oleju z pestek winogron znajdziemy przede wszystkim:

Witaminę E (α-tokoferol) — o silnym działaniu antyoksydacyjnym, wspierającą skórę i układ odpornościowy.
Kwasy tłuszczowe omega-6 (głównie kwas linolowy) — istotne dla skóry, błon komórkowych i regulacji stanów zapalnych.
Znikome ilości omega-9 i śladowe ilości fitosteroli – korzystne dla prawidłowego poziomu cholesterolu.

Choć witamina E działa ochronnie na komórki, kluczem jest zachowanie równowagi między omega-3 a omega-6, by nie zaburzać procesów metabolicznych.

Skład tłuszczowy – czy naprawdę jest „lekki”?

Olej z pestek winogron zawiera około 70% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, co czyni go wyjątkowo „lekkim” pod względem strawności. Znajdziemy w nim:

ok. 70–75% kwasu linolowego,
ok. 15% kwasu oleinowego (omega-9),
niewielkie ilości tłuszczów nasyconych.

Mimo że jest uznawany za produkt „lekki”, warto pamiętać, że wysoka zawartość omega-6 powinna być równoważona obecnością omega-3, które działają przeciwzapalnie.

Antyoksydanty i resweratrol – co mówi nauka?

Oprócz tłuszczy, olej z pestek winogron zawiera antyoksydanty, przede wszystkim witaminę E, proantocyjanidyny i resweratrol. To ostatnie nazwisko może brzmieć znajomo — resweratrol to związek znany z czerwonego wina, który wiąże się z korzyściami dla układu sercowo-naczyniowego. Choć jego zawartość w oleju nie jest tak wysoka, to właśnie obecność tych przeciwutleniaczy sprawia, że mówi się o nim jako o oleju wspomagającym długowieczność.

Wpływ oleju z pestek winogron na zdrowie

Regularne, umiarkowane stosowanie wysokiej jakości oleju z pestek winogron może mieć korzystny wpływ na zdrowie, o ile stanowi dodatek do zróżnicowanej diety, a nie jej główny składnik tłuszczowy.

Korzyści dla serca – fakty i mity

Olej z pestek winogron zawiera znaczne ilości kwasów tłuszczowych omega-6, które — w odpowiedniej równowadze — mogą wpływać korzystnie na zdrowie serca. Uważa się, że kwas linolowy pomaga:

obniżać poziom „złego” cholesterolu LDL,
wspierać elastyczność naczyń krwionośnych,
działać przeciwzakrzepowo.

Jednak warto zauważyć, że nadmiar omega-6 przy braku omega-3 może zwiększać ryzyko stanów zapalnych, dlatego w diecie powinien również gościć olej lniany, ryby czy siemię lniane.

Właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne

Związki aktywne zawarte w oleju, jak resweratrol, tokoferole i karotenoidy, mają działanie przeciwutleniające i mogą łagodzić mikrostany zapalne, jakie pojawiają się codziennie w naszym organizmie. Dotyczy to zarówno układu sercowo-naczyniowego, jak i skóry, dlatego olej warto stosować tak wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

Olej a poziom cholesterolu – co mówią badania?

Badania pokazują, że spożycie oleju z pestek winogron może przyczyniać się do:

obniżenia poziomu cholesterolu LDL,
zwiększenia poziomu HDL (dobrego cholesterolu),
zmniejszenia stresu oksydacyjnego u osób z zespołem metabolicznym.

Warunkiem jednak jest regularność i równowaga z innymi tłuszczami nienasyconymi.

Czy pomaga w profilaktyce nowotworowej?

Zawarte w oleju związki przeciwutleniające mogą chronić komórki przed mutacjami i stresem oksydacyjnym, co teoretycznie może zmniejszać ryzyko nowotworów. Jednak obecna wiedza nie daje jednoznacznych dowodów na to, że olej z pestek winogron znacząco redukuje ryzyko nowotworów u ludzi. Używaj więc z głową, a nie jako „leku”.

Zastosowanie w kuchni – czy warto gotować na oleju z pestek winogron?

Punkt dymienia i odporność na temperaturę

Punkt dymienia rafinowanego oleju z pestek winogron wynosi około 215–220°C, co oznacza, że nadaje się on do smażenia na średnim i wysokim ogniu. Dzięki temu bywa wykorzystywany do:

smażenia warzyw i ryb,
pieczenia w piekarniku,
przygotowywania sosów i marynat.

Nierafinowany olej lepiej stosować na zimno – do sałatek, hummusu i gotowych dań.

Do jakich potraw pasuje najlepiej?

Ze względu na łagodny zapach i smak, olej z pestek winogron świetnie komponuje się z:

sałatkami i świeżymi warzywami,
dressingami i winegretami,
daniami kuchni azjatyckiej, gdzie potrzebny jest neutralny tłuszcz,
lekkimi potrawami rybnymi i drobiowymi.

Alternatywy: jak wypada na tle innych olejów?

W porównaniu do innych olejów:

jest delikatniejszy od oliwy z oliwek i bardziej neutralny smakowo,
ma więcej omega-6 niż olej rzepakowy czy kokosowy,
jest bardziej uniwersalny niż olej lniany, który nie nadaje się do smażenia.

To dobry wybór, jeśli łączysz go z innymi olejami roślinnymi, uzyskując równowagę tłuszczową.

Olej z pestek winogron a pielęgnacja skóry i włosów

Działanie nawilżające i przeciwstarzeniowe

Olej z pestek winogron zyskał popularność w kosmetykach dzięki szybkiemu wchłanianiu i bogactwu antyoksydantów. Działa:

regenerująco i nawilżająco na skórę,
redukuje niewielkie zmarszczki,
wzmacnia strukturę skóry i włosów.

Duża zawartość witaminy E wpływa korzystnie na elastyczność i jędrność skóry.

Jak go stosować w domowej pielęgnacji?

W pielęgnacji możesz używać oleju:

jako serum do twarzy (kilka kropel na noc),
do masażu ciała lub olejowania włosów,
jako składnik maseczek DIY do skóry i włosów.

Sprawdza się także jako lekki olejek do skóry tłustej i mieszanej – nie zatyka porów.

Czy olej z pestek winogron może szkodzić?

Kiedy lepiej go unikać?

Nie jest zalecany dla osób:

z zaburzoną równowagą omega-3:omega-6,
o zwiększonej skłonności do stanów zapalnych,
uczulonych na winogrona.

Należy także unikać podgrzewania nierafinowanego oleju, by nie tworzyć szkodliwych związków utlenionych.

Potencjalne skutki uboczne i interakcje

Zbyt duże spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych może wpływać na:

nasilenie stanów zapalnych (gdy brakuje omega-3),
pogorszenie stosunku LDL/HDL w niektórych przypadkach,
ryzyko szybszego utleniania tłuszczu w organizmie.

Nie zaleca się stosowania w dużych dawkach jako jedynego źródła tłuszczu.

Jak wybrać dobry olej z pestek winogron?

Na co zwrócić uwagę przy zakupie?

Podczas wyboru zwracaj uwagę na:

metodę tłoczenia – najlepiej zimne tłoczenie,
półprzezroczystą lub ciemną butelkę, chroniącą przed światłem,
datę przydatności – świeżość ma ogromne znaczenie.

Unikaj produktów zawierających sztuczne dodatki lub konserwanty.

Gdzie kupić i jak przechowywać?

Najlepszy olej kupisz w:

sklepach ze zdrową żywnością,
większych drogeriach,
aptekach i księgarniach zielarskich online.

Przechowuj w chłodnym, ciemnym miejscu, najlepiej w lodówce, szczególnie jeśli to olej nierafinowany.

Podsumowanie – dla kogo olej z pestek winogron to dobry wybór?

Olej z pestek winogron będzie trafionym wyborem dla osób:

szukających lekkiego, neutralnego oleju do codziennej kuchni,
dbających o zdrowie serca, skórę i odporność,
eksperymentujących z naturalną pielęgnacją.

Aby skorzystać z jego właściwości, warto wybierać nierafinowaną wersję i używać go z rozwagą, jako część zróżnicowanej diety i pielęgnacji.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Czy olej z pestek winogron nadaje się do smażenia?

Tak, ale głównie w wersji rafinowanej – ma wysoki punkt dymienia i dobrze znosi temperaturę do 220°C. Nierafinowany olej lepiej dodawać do potraw na zimno.

Czy można go stosować codziennie?

Tak, choć zawsze z umiarem – najlepiej w ilości 1–2 łyżek dziennie, uzupełniając inne źródła tłuszczów roślinnych (np. omega-3).

Czy olej z pestek winogron zawiera omega-3?

Nie, zawiera głównie omega-6. Dlatego przy jego stosowaniu warto zadbać o podaż tłuszczów omega-3 z innych źródeł.

Jak odróżnić dobry jakościowo olej?

Wybieraj produkt tłoczony na zimno, w szklanej (najlepiej ciemnej) butelce, bez sztucznych dodatków. Sprawdź również jego świeżość (koniecznie datę tłoczenia lub przydatności).